Bramhartigheden
Terugblikken en andere hoogstpersoonlijke overpeinzingen.
Presentaties
In de loop der jaren heb ik heel wat powerpoint presentaties gemaakt voor mijn cursussen. Ik de belangrijkste uitgekozen en ook gekeken welke goed gevolgd kunnen worden zonder mijn gesproken ...
Wegen met een hart
Citaat uit:
Carlos Castaneda, De lessen van Don Juan, p. 9 en 162.
Voor mij (Don Juan) is er alleen het reizen langs wegen met een hart, langs welke weg dan ook, als die maar een hart heeft. Daar ...
God is een rode boom
God is een rode boom
Je maakt een wandeling met je kleindochter door een bos dat nu, in de herfst, rood, oranje en op sommige plekken zelfs diep paars verkleurt. Je vertelt je kleindochter van een ...
Je lichaam als zin-tuig
Er is maar één werkelijkheid en die is ongedeeld, maar wel oneindig verscheiden. Je lichaam is een deel van die ene werkelijkheid. Je lichaam ‘is’.
Veel mensen hebben geleerd zich ...
Het zwijgende niet-weten
Als kind leer je de wereld kennen door wat je opvoeders je daarover vertellen. Je voegt je in een vertrouwdheid waarin ook de mensen om je heen zich bevinden. Je weet wie wie is, hoe het hoort, ...
De doop, afwassing van zonde?
Elke spirituele traditie wordt gekenmerkt door een dogmatisch vastgelegd beginsel. In het christendom is dat de zondigheid van de mens en de verlossing daarvan door het zoenoffer van Jezus.
Zo’n ...
Het zwijgen van Jezus
Het zwijgen van Jezus
Om in deze tijd ontroerd te worden door de Matteüs-passie van Bach hoef je niet te geloven dat de bezongen gebeurtenissen ook werkelijk hebben plaatsgevonden.
En dat ...
O ja? O nee! Mijn afscheid van Plato
“Dat is niet van deze wereld”, hoorde ik eens iemand zeggen die zojuist een gerecht had geproefd. Ze had ook kunnen zeggen: “Dat is onaards lekker”, want de betekenis daarvan is hetzelfde.
Het is ...
Barmhartige Samaritaan
In het verhaal van de barmhartige Samaritaan in het Nieuwe Testament wordt het volgende verteld:
Er ligt iemand langs de weg, duidelijk in nood.
Er komt een priester langs en die denkt bij ...
Pythagoras en de harmonie der sferen
Pythagoras kennen de meesten wel van de beroemde ‘stelling van Pythagoras.’ Maar er is veel meer over hem te vertellen. Hij deed onder andere een verrassende ontdekking over geluid. Dat was ongeveer ...
Pythagoras en het Omvattende
Niet iedereen zal het ook zo ervaren hebben, maar ik vond wiskunde op de middelbare school leuk. Dat was voor mij toen een reden om me in de geschiedenis van de wiskunde te verdiepen. En zo kwam ik ...
Luther en het gezag
In 2017 is het 500 jaar geleden dat Luther zijn stellingen timmerde op de deur van de kerk in Wittenburg. Daarmee begon de reformatie.
Hier een bijdrage aan de herdenking:
Luther kent geen ...
Stilte
“Hebben jullie ruzie?” Dat was de enigszins benauwde vraag van een logee.
“Hoezo?” vroeg ik verbaasd.
“Jullie hebben al een hele tijd niets tegen elkaar gezegd.”
Ik heb er meteen mijn Lief bij ...
Alles van waarde...
Met enige weemoed zie ik het onvermijdelijke gebeuren.
Ik moet daarbij denken aan de uitspraak van Lucebert: “Alles van waarde is weerloos”.
Het betreft het woord gnosis.
Als men mij vraagt ...
Vrouwen in RK-kerk en gnostiek
De erkenning van de gelijkwaardigheid van vrouwen en mannen zou voor de RK-kerk een dogmatische sprong zijn, niet alleen een culturele.
Paulus zei al:
Een vrouw dient zich gehoorzaam en bescheiden ...
Zo gij niet wordt als een kind.....
Deze wil ik hier graag even houden:
Zo gij niet wordt als een kind...
Emotionele openheid
Emotionele openheid ontstaat door het vermogen tot oordeelloos waarnemen van je emoties, hoe die ook zijn. Dat is behoorlijk lastig, want het oordelen over emoties zit bij de meeste mensen diep ...
Mystieke werkelijkheid
Er zijn twee heel verschillende ervaringen van de werkelijkheid.
In de ene, die ik de alledaagse noem, ben je in het hier en nu. Je kijkt om je heen en je ziet, hoort, ruikt en voelt van alles. In ...
De schepper als godin
Het is soms grappig, en ik bedoel werkelijk grappig, om oude teksten opnieuw te lezen en te ontdekken wat daarmee gesjoemeld is. Het grappige is natuurlijk dat je het ineens doorhebt.
Allerlei ...
Empathie
Het woord empathie komt in oude gnostische teksten niet voor, maar de betekenis daarvoor zeker wel. Je zou, wat mij betreft, zelfs wel kunnen zeggen dat empathie een van de kernpunten is van de ...
Hier en Daar, een kerstverhaal
Bij zijn geboorte al bleek zijn rechter been korter dan zijn linker. Hij merkte dat zelf pas toen hij naar school ging. De andere kinderen plaagden hem er mee. Dat maakte hem zeer ongelukkig. Dat ...
Elk mens zijn eigen Messias?
In de gnostiek wordt gezegd dat de Christus in de mens woont, en zelfs dat elke mens een Christus is. Maar wat betekent dat?
Ik bezocht eens een door franciscanen georganiseerde bijeenkomst. Een ...
De zeef van oud en nieuw
Als ik een oude tekst lees, bijvoorbeeld een evangelie uit het Nieuwe Testament, wil ik vooral weten wat daarin nieuw is, nog nooit eerder gezegd. Ik gooi bij wijze van spreken die tekst in een zeef, ...
Quispel en de ontdekking van de Nag Hammadi-geschriften
Een korte documentaire over de ontdekking van de Nag Hammadi-geschriften door prof. Gilles Quispel.
Mystiek en leegte, Leo de Jong
Een prachtige en verhelderende terugblik van de dominicaanse monnik Leo de Jong op zijn mystieke ervaringen en de donkere nacht van de ziel die daaraan voorafging.
(Het is een deel van een serie ...
Annemiek Schrijver in gesprek met Gilles Quispel
Het is al weer jaren geleden dat Annemiek Schrijver in Het Vermoeden van de IKON sprak met Gilles Quispel. Quispel speelde een belangrijke rol in de openbaarmaking van de Nag Hammadi-teksten. Het is ...
De wereld van Heinrich
Het is 1943. Ergens hoog in een klein bergdorpje in Duitsland woont Heinrich. Hij is veertien jaar. Het vaderland is in gevaar en Heinrich wordt opgeroepen om soldaat te worden en het vaderland te ...
Egoloosheid
Ik ben de autobiografie van Aleid Schilder aan het lezen. Ze beschrijft met haarscherpe precisie hoe het christelijk geloof in de zondigheid van de mens haar geestelijk en lichamelijk verminkt heeft. ...
Aangifte
Ik heb vrijdagochtend meteen aangifte gedaan bij de politie in mijn woonplaats tegen de uitlatingen van Wilders.
Ik las zojuist dat een Marokkaanse vrouw bij een geldautomaat ingesloten werd door ...
Interview 'Arjuna en Weg van de held', Omroep Ohm
Kortgeleden ben ik geïnterviewd door Rinus van Warven voor de hindoe-omroep Ohm over de relatie tussen 'De weg van de held' van Joseph Campbell en de Bhagavad Gita. Het is uitgezonden op 8 maart ...
Koorddanser
Span er een koord overheen
Span er een koord overheen
Over
wat je hoorde en wat nooit meer uit je hoofd verdween.
Over ‘o, jij moet nog zoveel leren’,
over ‘ik bepaal de regels hier
en die ...
De maagdelijkheid van moeder Maria
Van iemand die het weten kon vernam ik de volgende anekdote over kardinaal Simonis, toen nog bisschop van Utrecht.
Als iemand bij het bisdom in Utrecht solliciteerde voor secretaresse, chauffeur ...
Roodkapje en het rechte pad
Ken je het verhaal van Roodkapje? Vast wel. Het standaard verhaal is dat Roodkapje op ziekenbezoek gaat naar grootmoeder. Haar eigen moeder waarschuwt Roodkapje dat ze op weg naar oma op het rechte ...
Hoofdstuk 1 Gnosis en Gnostiek
Voor de komende herziene uitgave van mijn boek over gnosis en gnostiek heb ik een compleet nieuw eerste hoofdstuk geschreven. Het meeste daarvan heb ik al eens eerder hier als een losse stukjes ...
Katharen, ethisch dualisme
Voor het laatst lees ik nu de tekst van mijn boek over de katharen, voor het in produktie gaat. Soms denk ik dan: ja, dat is een mooi stukje. Zo ook dit:
Dualisme van goed en kwaad
Het leven doet ...
Eva als rebel
Zoals steeds weer opnieuw blijken gnostische teksten een heel ander licht te werpen op de canonieke teksten in het Nieuwe Testament.
In Matteüs staat: "Wat God heeft verbonden mag de mens ...
Thomas naar de uitgever
Mooi, weer een mijpaaltje. Vorige week heb ik het herziene manuscript van mijn boek over het Thomas evangelie naar de uitgever gestuurd.
Is er veel veranderd? Ja, nogal wat.
Het was niet zo dat ...
Geen apocalyps in het Thomas evangelie
Laten we nog eens een paar teksten naast elkaar zetten, die van Thomas en die van het Nieuwe Testament en zien welke sfeer daaruit spreekt.
Vissen
In logion 8 van Thomas staat:
En hij zei:
De ...
Mens sta op en herinner jezelf
Jezus zegt in logion 106 van het Thomas evangelie:
Als jullie de twee één maakt,
zul je een zoon van de mens worden.
De schrijver van het evangelie van Matteüs noemt Jezus ...
Elk mens zijn eigen Messias
Ik bezocht eens een bijeenkomst, georganiseerd door franciskanen. Een vertegenwoordiger van het bisdom Utrecht hield een lezing. Er was na de lezing gelegenheid tot het stellen van vragen. Op ...
De twee naturen van de mens
In logion 61 van het Thomas evangelie stelt Salomé aan Jezus de vraag:
‘Mens, wie ben jij?’
Ze spreekt hem dus nadrukkelijk aan als ‘mens’ niet als Heer. Dat is al opvallend. Maar wat voor ...
Maria Magdalena, boetvaardige zondares?
In de gnostische teksten die werden teruggevonden bij Nag Hammadi, geldt Maria Magdalena als de apostola apostolorum, de eerste onder de apostelen of ook wel de leraar van de apostelen. Van haar ...
Isis, Horus, Maria, Jezus
Er bestaan veel christelijke afbeeldingen van moeder Maria met kindje Jezus op schoot.
Die zijn overgenomen van Isis met kindje Horus op schoot.
Isis als Egyptische godin is het mythische symbool ...
Mijlpaaltje
Vandaag weer een mijlpaaltje bereikt. Ik heb zojuist de herziene tekst van mijn boek over de katharen naar Ankh-Hermes gestuurd. Die is klaar.
Nu nog die andere twee. Maar voor nu: hallelujah.
Paulus: je hebt het in je...
In het oudste evangelie, dat van Thomas, is Jezus gewoon mens. En in Thomas zegt Jezus dat je als medemens kunt worden als hijzelf, dat je zelfs aan hem gelijk kunt worden (logion 108).
Het oudste ...
Wat mij aanspreekt in de gnostiek...
Wat mij aanspreekt in de gnostiek is dat die de morele verantwoordelijkheid van het handelen bij de mens zelf plaatst en niet in wetten, eventueel van een god gegeven, los van de mens.
Wat me ...
Lied van de parel
Voor de komende herziene versie van mijn boek over gnosis en gnostiek heb ik een eigen vertaling gemaakt van het Lied van de Parel. Dat is een van de mooiste oude verhalen met een overduidelijke ...
Boeken
Er is, wat mij betreft goed nieuws. Uitgeverij Synthese is failliet gegaan en dat riep problemen op met de uitgave van mijn boeken. Ondertussen heb ik een nieuwe uitgever bereid gevonden mijn boeken ...
Paard ben ik
Wij paarden praten veel met elkaar. Wat wil je ook. Als je in een stal staat heb je niet veel anders te doen. Omdat wij in een stal van elkaar gescheiden zijn met houten balken of halfhoge muurtjes ...
Vreemdeling en naastenliefde
Als joch van zo'n tien jaar las ik de boeken van ene Penning over de Boerenoorlog. Die oorlog speelde zich af in Zuid-Afrika, rond 1900. Die boeken daarover had ik geleend uit de bibliotheek van de ...
Gnostiek en advaita vedanta
Je kent ongetwijfeld de uitspraak uit het hindoeïsme “Gij zijt Dat” (Tat twam asi). Daarmee wordt bedoeld dat er iets in de mens is dat wezensgelijk is aan het alomvattende wezen van de ...
Johannes en de ongelovige Thomas, een botsing van visies
Van alle teruggevonden teksten uit de begintijd van het christendom heeft het evangelie van Thomas het meeste opzien gebaard. Het stichtte grote verwarring onder gelovige kerkhistorici. Want in ...
Gnostiek en christendom
Hoe past de gnostiek binnen het christendom? Nou, dat is niet zo moeilijk uit te leggen. Ik hoef daar alleen maar een tekst van Luther voor te citeren. Daaraan kan ik duidelijk maken dat de gnostiek ...
De vis van Pythagoras
In de klassieke oudheid, al lang voor het begin van onze jaartelling, bestonden er zogenaamde mysteriescholen in Egypte en Griekenland. Die moeten een belangrijk onderdeel van de klassieke cultuur ...
Een portie Tholen
Zo, ik heb gisteren weer een flinke portie Tholen gehad. Ik was daar op familiebezoek, en dat was heel aangenaam, maar tussendoor hoor je ook allerlei verhalen.
Over tante Mientje bijvoorbeeld. Ze ...
Het verraad van Judas. Judas? Wie is dat?
Op goede vrijdag, voorafgaand aan Pasen vindt een dramatische gebeurtenis plaats: het verraad van Judas. Het verhaal begint zo:
‘Degene die ik kus,’ had hij gezegd, ‘die is het, die moet je ...
Maria Magdalena en het laatste avondmaal
In Frankrijk trof ik bij verrassing in enkele kerken een afbeelding aan van Maria Magdalena als een van de discipelen van Jezus. Op twee daarvan is zij zelfs onmiskenbaar aanwezig bij het laatste ...
Het paasverhaal anders verteld
De evangeliën in het Nieuwe Testament vertellen het verhaal over de kruisiging van Jezus, en wat daaraan voorafging.
Aan dat verhaal is in de kerkelijke traditie een betekenis toegevoegd: de ...
Zelfaanvaarding
Ik ben opgegroeid met de zwarte kousen-kerk. Daar was de mens zondig, heel erg zondig en onbekwaam tot enig goed. Ik herinner me een gesprek tussen mijn moeder en een oudere dame, een soort ingewijde ...
Overgave, de sleutel van de poort van openheid
Tijdens het proces van spirituele groei kunnen allerlei heftige emoties zich aandienen, soms op uiterst ongelegen momenten. Naarmate je groeit in emotionele openheid, is de kans groot dat zich ...
grenservaringen
Sommige gebeurtenissen in je leven kunnen een mysterieus gevoel oproepen. Dat gevoel overkomt je. Dat gevoel vertelt je dat deze gebeurtenis uitstijgt boven het alledaagse. De zinvolheid van die ...
Het web van illusies, een variatie
Ik nam die foto, zag hem op de computer, zag de gelijkenis en kon het niet laten. Te leuk om deze beeldspeling voorbij te laten gaan.
Wil je het zien? Klik op:
Web van illusies
Een wereld-vraag en een nieuwjaarswens
Er was eens een man en die was heel erg bang voor honden. En dat werd almaar erger. Hij raakte er helemaal van overtuigd dat alle honden altijd gemeen zijn.
Rothonden zijn het, allemaal, zei hij ...
De ont-beelding van alle beelden
De beroemde mysticus Juan de la Cruz (1542 – 1591) was aanvankelijk een nogal fanatiek fundamentalistisch baasje Als Carmeliet wreef hij zijn mede-broeders onder de neus dat ze zich niet meer aan de ...
Mystiek is het verbrijzelen van religieuze hypocrisie
Mystiek is het verbrijzelen van de religieuze hypocrisie. Het is het forceren van de deur om opnieuw toegang te krijgen tot de kern van het geloof. Daarom is mystiek vaak volkomen a-religieus. Ze ...
De hond als kroon van de schepping, een kerstverhaal
De bron van alle wijsheid is, zoals algemeen bekend, de hondenmand. Als ik daarin lig, met mijn kop op mijn poten, starend in de verte, komen de diepste gedachten over de aard van het bestaan tot ...
Open en gericht bewustzijn
In de toestand van open bewustzijn vangen we allerlei signalen op uit de omgeving, ook de meest subtiele.
Denk aan een jager in de jungle.
Plotseling hoort hij een vreemd geritsel. Hij zal dan al ...
Macht en onmacht van de Archonten
Volgens de gnostische mythologie heerst een Demiurg over de mensen met behulp van ‘de Machten’ ook wel Archonten genoemd. Overeenkomstig de wijdverbreide overtuiging in de klassieke oudheid zetelen ...
Begeerte, motivatie, verlangen
Veel onderdrukkingsmechanismen ontstaan door een natuurlijk aspect van de mens te voorzien van een negatief geladen benaming. Het negatieve in de benaming wordt dan de rechtvaardiging voor de ...
't Is een wonder, bovenwonder dat mensen....
Er waren eens twee heren, ene Vroom en ene Dreesman, die een bezoek brachten aan een derde heer, een notaris.
De heren Vroom en Dreesman zeiden tot de notaris “Wij willen dat u een schepping uit het ...
De gems in de verte
De gems in de verte
Bram Moerland
Frankrijk, Les Gorges du Verdon. Het is nacht. Ik lig op mijn rug op de kiezels van een strandje langs de rivier de Verdon. Mijn reisgenote, één ...
Noli me tangere
‘Houd me niet vast’ zegt Jezus tegen Maria Magdalena, als ze hem ontmoet bij het lege graf na de krusiging. Die uitspraak in het evangelie van Johannes heeft veel vragen opgeleverd. Hij wordt vaak ...
Worden als een kind?
Achterberg
Kind
Terwijl we het niet laten blijken
dat werelden in ons bezwijken,
kijkt het kind ons aan.
Hij weet er alles van
en vindt vanzelf een naam,
bewaard ...
Schoonheid van verval 3
De foto-oogst van een weekje vakantie in de Algarve, Portugal. Het zijn detail-opnames van vissersboten in Santa Luzia de Travira.
Schoonheid van verval 3
Maria Magdalena
Er is weer veel te doen over Jezus en Maria Magdalena, na de recente vondst van een papyrusfragment uit de vierde eeuw. Jezus noemt daarin Mariam 'mijn vrouw'. Er zijn goede redenen om aan te nemen ...
Boeddhisme en christendom, min en plus
Wanneer was het ook weer? Ik geloof zo begin jaren tachtig van de vorige eeuw. Rond die tijd besloot ik een cursus inleiding tot het boeddhisme te volgen.
Ik kwam terecht bij een Tibetaanse lama ...
Castaneda, de wereld als beschrijving
citaat uit:
Carlos Castaneda, Journey to Ixtlan, pag. 8 en 9
Om duidelijk te maken wat ik bedoel, moet ik eerst uitleggen wat Don Juan het beginsel van tovenarij noemde. Hij zei: ‘Voor een ...
Sethiaanse gnostiek
In mijn vorige Bramhartigheid gaf ik een samenvatting van de valentiniaanse gnostiek. De valentiniaanse teksten uit het midden van de tweede eeuw tonen een helder beeld van Jezus. Hij is een leeraar ...
Leugen en waarheid volgens Valentinus
In de begintijd van het christendom was er een verwarrend grote verscheidenheid aan opvattingen over Jezus. Het Nieuwe Testament wekt de indruk alsof er al vanaf het begin een helder verhaal over ...
Liefde en het niet-weten
Ik kreeg elders op het forum de vraag van Luc wat mijn relatie met het goddelijke is. Hier een poging tot antwoord.
Alle religieuze of spirituele tradities (die vat ik maar even samen) kun je ...
Het Vermoeden
Annemiek Schrijver in gesprek met Bram Moerland in het programma Het Vermoeden van de IKON.
Het Grote Geluk en het denken als Boosdoener
Een van de meest opmerkelijke eigenschappen van taal is dat je er in kan liegen. Je kunt verhalen verzinnen over van alles en nog wat, en die zelfs als waarheid over de werkelijkheid presenteren.
De ...
Zoek mij in uw vreugde en smart
Zoek mij in uw vreugde en in uw smart
Kijk naar mij, luister naar mij.
Eet mij op met uw aandacht.
Verban mij niet met uw blik.
Hoor mij niet aan met argwaan.
Laat uw spreken mij niet ...
Still face
Eén van mijn dochters is psychotherapeut. Ze liet me vorig weekend op een verjaarsfeest van een kleindochter vol enthousiasme een filmpje op youtube zien. Het gaat over menselijk contact en ...
Bruno Paul de Roeck, IM
Op 5 januari is overleden Bruno Paul de Roeck.
Zijn boek "Gras onder je voeten" was een mijlpaal in mijn leven.
Er was een tijd dat we elkaar broertjes noemden.
Ik gedenk hem in ...
Campbell, weg van de held
De cultuurfilosoof Campbell onderzocht oude mythen, sprookjes en andere verhalen en ontdekte daarin een grondpatroon. Ze vertellen over de fasen van het pad van de individuatie. Hij onderscheidde ...
De eenzame Jezus, een kerstverhaal
Zo'n tweeduizend jaar geleden zocht een echtpaar asiel in Egypte. Hun zoontje groeide voorspoedig op. Hij werd opgenomen in de zaak van zijn vader en leerde van hem het timmervak.
Hij bleek al snel ...
Gnostiek en flow, nieuw boek van Marlies Terstegge
Op de eerste dag van de maand van de spiritualiteit (november 2011) is een prachtig nieuw boek verschenen. Het is van Marlies Terstegge en het gaat over flow en geluk.
Waarom vind ik dit boek nu zo ...
Open en gesloten bewustzijn, intuïtie
In de toestand van open bewustzijn vangen we allerlei signalen op uit de omgeving, ook de meest subtiele.
Denk aan een jager in de jungle.
Plotseling hoort hij een vreemd geritsel. Hij zal dan al ...
Campbell, De weg van de held
De cultuurfilosoof Campbell onderzocht oude mythen, sprookjes en andere verhalen en ontdekte daarin een grondpatroon. Ze vertellen over de fasen van het pad van de individuatie. Hij onderscheidde ...
Waarom laat je me niet slapen?
Gisteravond op BBC2 geluisterd naar de finale van het concours in Cardiff voor jonge zangers: ‘The world’s best singer’. Dat concours winnen is zo ongeveer het hoogste wat je als jonge zanger kunt ...
Herstel lichaamsbewustzijn
De oorspronkelijke opzet van de leer van Boeddha is om verlost te worden van de eeuwige wederkeer door zich almaar herhalende reïncarnaties. De oplossing is ook letterlijk als een oplossing te ...
De onuitsprekelijke ervaring van de Nyingma-orde
Stel je doet mee aan een toneeluitvoering. Je gaat zo op in je rol dat je denkt dat je dat bent.
Door je zo met een rol te identificeren kun je vergeten wie je in het gewone leven bent.
Maar stel ...
Vreemdeling en naastenliefde
Het Chinese confucianisme had een geheel eigen verbeelding van de werkelijkheid. Die verbeelding van de werkelijkheid beschreef Confucius als de enige echte werkelijkheid. Zijn leer beschouwde hij ...
Lied van de Parel
Een van de mooiste verhalen uit de teruggevonden gnostische teksten is het ‘Lied van de Parel.’ Dat gaat over een koningszoon die uitgezonden wordt naar Egypte om daar een parel te zoeken. Maar, daar ...
Je vader en moeder verlaten?
Er is een boeddhistische anekdote over een lama die zijn leerlingen uitlegt dat ze hun vader en moeder moeten doden.
Op een volgende bijeenkomst vertelt één van de leerlingen ...
Vreemdeling
Er is een boeddhistische anekdote over een lama die zijn leerlingen uitlegt dat ze hun vader en moeder moeten doden.
Op een volgende bijeenkomst vertelt één van de leerlingen ...
Confucius, Boeddha en het 'ik'
In het oude China bestonden heldere afspraken over ieders identiteit. Die afspraken maakten deel uit van het confucianisme.
Zo werd nauwkeurig beschreven hoe het is om de eerste zoon te zijn, en de ...
De drie domeinen van de werkelijkheid
De werkelijkheid zoals we die ervaren, dus het totaal van al onze ervaringen, kunnen we toekennen in drie verschillende domeinen. Elk van die drie domeinen leidt min of meer een eigen, onafhankeijk ...
Emotionele censuur, emotionele dwang
De vorige Bramhartigheid ging over emotionele openheid. Hoe zou je die kunnen bevorderen, als je dat zou willen? Wat kun je daartoe doen?
Emotionele openheid is een natuurlijke staat. Het behoort ...
Emotionele openheid
Emotionele openheid ontstaat door het vermogen tot oordeelloos waarnemen van je emoties, hoe die ook zijn. Dat is behoorlijk lastig, want het oordelen over emoties zit bij de meeste mensen diep ...
Zarathustra, Mozes, Jezus
Het is algemeen bekend dat veel verhalen uit het Oude Testament ontleend zijn aan de omliggende culturen van het Joodse volk. Zo komt het zondvloedverhaal van Noach uit het Babylonische ...
Loslaten en overgave
Als mens wordt je geboren in een situatie. Dat heet in het existentialisme de geworpenheid van je bestaan. Je hebt er niet voor gekozen om te zijn wie je bent met de leeftijd die je hebt en alles wat ...
Uitverkoren
In mijn jeugd leerde ik al vroeg wat de straf op de zonde was die de kerkgangers in mijn geboortedorp na hun dood te wachten stond: de hel.
Ging iedereen in die kerk naar de hel? Nee, niet ...
Gnostiek als dwaalleer, nog steeds
Vanwege hoor en wederhoor, zullen we maar zeggen, toch ook eens naar de orthodoxie luisteren.
De verraderlijke zuigkracht van de gnostiek
Abraham en het offer van Isaak
Een voorbeeld van een verhaal dat alleen goed begrepen kan worden vanuit de tijd en de cultuur waarin het geschreven werd, is het verhaal van Abraham uit het Oude Testament waarin verteld wordt dat ...
Valse profeet en zo
Ik heb het wellicht al eens eerder verteld, maar ik was de grote teleurstelling van mijn moeder. Zij, en niet alleen zij, ook de ouderlingen van de kerk, zagen in mij als jongeling een toekomstige ...
De vlucht van hier naar daar
Het heeft me altijd verbaasd waarom er in spirituele stromingen over de hele wereld zo’n afkeer bestaat tegen het aardse bestaan in zijn verschillende verschijningsvormen. Het lijkt wel alsof de ...
Mystieke ervaring
De mystieke ervaring is naar mijn opvatting een universeel menselijke mogelijkheid die los staat van enige godsdienst. Je kunt dus ook heel goed een atheïstische mysticus zijn, zoals ...
Ruth als antwoord op Ezra
En zo komen we na Zarathustra en Ezra (zie de vorige Bramhartigheden) bij het oudtestamentische verhaal van Ruth. Dat verhaal leest als een protest tegen de handelswijze van Ezra.
En wat mooi en ...
Laatstse Avondmaal met twee vrouwen, in Carmona, Spanje
Ik kreeg een bijzondere foto toegestuurd door Petra van Rossum.
Het is een afbeelding van het laatste avondmaal in een kerk in Spanje, de "Iglesia prioral de Santa Maria de la Asuncion" in ...
Zelf, zelfloosheid en zelfrealisatie
In mijn toelichting bij de proloog van het Thomas-evangelie noem ik twee naturen van de mens: de persoonlijke natuur en de Christus-natuur.
Dat zijn traditionele namen voor twee verschillende ...
Zarathustra, Mozes, Jezus
Het citaat uit het Bijbelboek Ezra in de vorige Bramhartigheid kwam ik weer tegen bij mijn voorbereidingen voor een lezing over Zarathustra. Ik kende die tekst van Ezra allang, maar was er nu opnieuw ...
Ezra en de allochtone vrouwen
Een van de meest onbarmhartige teksten uit het Oude Testament lezen we in Ezra.
Ezra keert terug naar Jeruzalem uit de Babylonische ballingschap, zo rond 600 vC, en stelt daar orde op zaken. Hij ...
Liefde en nabijheid
Liefde betekent voor mij vooral de bereidheid een medemens nabij te zijn in leed en vreugde. Maar dat is kennelijk niet voor iedereen altijd even vanzelfsprekend hoe en wat dat is. Laat ik een ...
Meneer pastoor en de wijsheid van de weigering
Laten we ons in gedachten een pastoor voorstellen, een echte herder in de goede betekenis van het woord, met hart voor zijn parochianen. Op een dag ontvangt hij een bericht dat in een gezin uit zijn ...
Emotionele openheid
Emoties zijn belangrijk. Ze verschaffen je informatie over jezelf en de wereld, en vooral over de kwaliteit van je bestaan. Emoties zijn boodschappers.
Emotionele openheid ontstaat door het ...
Overgave en de vermijding daarvan
Wie een heel mens wil worden, en als heel mens wil samenvallen met de Bron, zal de werkelijkheid als geheel moeten omarmen, met alles erop en eraan, zonder enig voorbehoud.
Dat heet overgave. ...
Marokkaantje
De bel gaat. Het is rond half zeven, en we zitten aan tafel. Zal wel weer een collecte zijn.
Ik doe open en zie een jochie van, ik schat, elf jaar. Hij heeft pikzwart, krullend haar, en een ...
Gepofte aardappelen
Een dezer dagen wandelden we door de hoofdstraat van een oud stadje met vestingwallen en zo.
Plots waaide er een geur uit de deur van een café. En vrijwel onmiddellijk gleed ik terug in mijn ...
In memoriam Jean Duvernoy
Eergisteren, 22 augustus 2010, bereikte mij het bericht dat Jean Duvernoy is overleden. Dat bericht raakte mij. Jean Duvernoy is belangrijk voor mij geweest. Zijn boek over de religie van de katharen ...
"Gij zult niet oordelen." O nee?
"Hoe zit het nou met de geraaktheid van het hart waar jij het steeds over hebt, en de oordeelloosheid die zo belangrijk wordt geacht in veel spirituele tradities?" vroeg iemand me onlangs. ...
Voor allemaal, maar...
Ik kreeg de volgende reactie van Steen op mijn boek over het Evangelie van Thomas:
Ik lees in Schatgraven In Thomas. Verbaasd kwam ik er achter dat wat ik vind een naam heeft. Dat is handig want ...
Stoep
Ik loop door een stadje. Het is er stil. Een moeder met een dochtertje loopt midden op de straat. Het dochtertje zal ongeveer drie jaar zijn.
Plots staat het meisje stil. Ze wijst met uitgestrekte ...
Tante Tona
Mijn oma van moederszijde stierf in het kraambed. Ze liet een man en zes kinderen achter. Ik heb haar nooit gekend.
Zoals in die tijd gebruikelijk was in de sociale omgeving waar ik opgroeide, ...
Bevrijding van het lijden?
Ik heb in mijn leven nogal wat rondgestruind in allerlei spirituele tradities. En het viel me al snel op dat nagenoeg elke traditie een poging doet om het lijden te verklaren en via die verklaring ...
Is de gnostiek tegen seks?
Toen ik veertien jaar oud was, heb ik radicaal gebroken met de God van het christendom zoals die in mijn dorp wekelijks vanaf de kansel uitgebeeld werd: een boze God die mensen niet aflatend almaar ...
Het Grote Stille Woud
Ik heb een tijdje gebivakkeerd in het Grote Stille Woud. Vraag niet waar dat is, want dat is niet helemaal duidelijk. Het leek mij dat het in Zuid-Frankrijk was, maar het kan ook heel goed heel ...
Erbarme Dich twee maal
Twee maal heb ik voorafgaand aan deze Pasen een Mattheus Passion gehoord. Voor mij geldt altijd het 'Erbarme dich' als een soort toetssteen. Neemt de zanger me mee? Weet hij of zij me te raken?
Het ...
De lege straat
Een vrouw zit op een stoel voor het raam naar buiten te kijken tot ze haar man ziet verschijnen. Hij zal om zes, zeven uur thuiskomen, hij zal dronken zijn en hij zal haar slaan, zoals elke dag ...
Kameel, leeuw, kind
Er was eens een kameel. Het was een kameel met ambitie. Hij wilde het beste kameel ter wereld worden. Hij leerde zichzelf om in de kortst mogelijke tijd grote hoeveelheden water op te slurpen, zodat ...
Eikenblaadje
Er was eens een eikenblaadje. Het was een heel mooi eikenblaadje en dat vond het eikenblaadje zelf ook. Daar was-ie eigenlijk wel trots op.
Toen de herfst naderde en de blaadjes begonnen te ...
Behang
In het dorp waar ik woon was ik met kleindochter van elf jaar naar de kerstboomverbranding.
Ik kreeg een telefoontje:
‘Opa, wil jij ook naar de kerstboomverbranding?’
Ja hoor, opa wilde ook naar ...
Lachen
Ik maak een wandelingetje met kleindochter van bijna vijf jaar, samen met logeerhond. We komen bij een zandpad met een verkeersbord. Rode rand, dwarse rode streep met afbeelding van auto en ...
Procrustus
Er was eens een Griek. Hij heette Procrustus. Hij leefde zo’n 2500 jaar geleden. Nou ja... leefde. De verhalen over hem dateren in elk geval uit die tijd. En hij leeft nog steeds in dat ...
Overwinning
Kortgeleden bracht ik een bezoek aan de tentoonstelling in Rotterdam van schilderijen van Charlie Toorop. Die middag bracht me zomaar ineens een heel bijzondere ervaring. Want behalve het zien van ...
Bomen over God
Omdat we allemaal met een taal opgroeien, lijkt het wel alsof er eerst woorden zijn en we ons vervolgens kunnen afvragen wat een woord nou precies betekent of wat voor gevoelswaarde het heeft.
Maar ...
Terugkeer naar de Leidse Boeddha's.
Op de kop af 50 jaar geleden verhuisde ik van het Zeeuwse platteland naar een stad. Zeventien jaar was ik. Een cultuurschok was het. Mijn studie in Leiden deed mij belanden in een tot dan toe voor ...
De gems in de verte
Frankrijk, Les Gorges du Verdon.
Het is nacht. Ik lig op mijn rug op de kiezels van een strandje langs de rivier de Verdon. Mijn reisgenote, één van mijn dochters, slaapt. Rechts van ...
De drie Leidse Boeddha's
Toen ik in Leiden was gaan studeren, bezocht ik daar zo nu en dan eens een museum. Die openden voor mij als jong mens geheel nieuwe en fascinerende vensters op de wereld. Maar ik had in het begin ...
Voorbij de beelden, de mystiek van Johannes van het Kruis
De mysticus Johannes van het Kruis (Juan de la Cruz 1542 – 1591) was aanvankelijk een heel fanatiek en zeer fundamentalistisch baasje Als carmeliet wreef hij zijn medebroeders onder de neus dat ze ...
Geloven als een kind
“Ik was de moeder” zegt het meisje tegen haar speelkameraadje. En dan “was’ hij dus de vader. En samen spelen ze vervolgens hun zelfgeschapen werkelijkheid. Ze geloven in hun verhaal - zolang het ...
Het Ego
Aan de rand van het dorp waar ik ooit ben opgegroeid was een smal pad. Dat heette het Spookwegje. Mij werd in mijn jeugd verteld dat het daar spookte. Nie-mand had er ooit werkelijk een spook gezien, ...
De twee gezichten van Judas
Onlangs werd de teruggevonden tekst gepubliceerd van het Evangelie van Judas. Merkwaardig genoeg speelt hij daarin de rol van de verlosser van Jezus, niet de verrader zoals we hem uit het Nieuwe ...
De vreemdeling op weg naar huis
In zijn boek ‘Reis naar Ixtlan’ beschrijft Carlos Castaneda een ontmoeting met de indiaanse medicijnman Don Juan. Hij wordt een leerling van hem en vertelt in zijn boeken over zijn inwijding. ...
De dood van Socrates
In mijn jeugd waren er twee soorten zijnservaringen: binnendijks en buitendijks. Ik heb die eerder beschreven in de Bramhartigheid “De veiligheid van het buitendijkse gevoel”
Binnendijks was er het ...
Vreugde voor de mens die zichzelf hervindt en ontwaakt!
In mijn jeugd hoorde ik in de kerk de dominee mededelen dat alle daar verzamelde mensen zondig waren. In plaats van boos weg te lopen kwamen ze tot mijn verbazing elke zondag weer terug om diezelfde ...
"Ik ben het, Heer. Zie mij." Portretten van Fayum.
Bij mijn zoektocht naar de oorspronkelijke betekenis van het Thomas-evangelie heb ik geprobeerd die tekst te verstaan met oren van die tijd.
Ik heb al eerder hier verteld dat in die tijd het ...
Het Erbarme Dich uit de Matthäus van Bach
Elders in het forum plaatste Carla een link naar een uitvoering van het Erbarme Dich uit de Matthäus Passion van Bach op YouTube. Heel passend bij deze dag: Goede Vrijdag voor Pasen.
Wat een ...
De veiligheid van het buitendijkse gevoel
‘Waarom gaan al jouw lezingen toch over Jezus, terwijl je zo’n ruimdenkend mens bent?’, vroeg iemand me onlangs op de man af.
Tja... Waarom eigenlijk?
Omdat ik van verbazing nog niet bekomen ...
Uit het woestijnzand herrezen
Bij mijn zoektocht naar de oorspronkelijke betekenis van het Thomas-evangelie heb ik geprobeerd die tekst te verstaan met oren van die tijd.
Ik heb al eerder hier verteld dat in die tijd het ...
Simonis en de altijddurende maagdelijkheid van Maria
Kardinaal Simonis is met pensioen. Ik wens hem een heel mooie oude dag. En ik wil hier terugblikken op een gedenkwaardige bijdrage van hem aan de sollicitatieprocedure op het bisdom Utrecht.
Als ...
De vreemdeling
Toen ik nog een kind was, bezocht ik trouw elke zondag de kerk, aan de hand van mijn moeder. Met drie pepermuntjes in de broekzak. Zo hoorde dat in ons gezin.
Daar, in die kerk, was een man die het ...
Pantheon
Het was aangenaam weer in Rome, zo vroeg in het voorjaar. Net warm genoeg om zonder jas buiten op een terrasje te zitten, maar nog niet zo druk dat je overal in de wachtrij moest voor de ...